Son on yılda en az 616 çocuk işçi hayatını kaybetti

HABER MERKEZİ- İSİG Meclisi 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü vesilesiyle çocuk işçiliğe dair bir rapor yayımladı. Devletin yayımladığı verilerin güncel olmadığı ve gerçekleri yansıtmadığına değinilen raporda İSİG verileriyle resmi veriler karşılaştırıldı.

SGK kayıtlarına göre; 2013-2021 yıllarını kapsayan 9 yılda 102 çocuk çalışırken hayatını kaybetti. Bu çocukların 4’ü 14 yaşında, 7’si 15 yaşında, 35’i 16 yaşında ve 56’sı 17 yaşında. Bu dönemde toplam 12 bin 577 “iş kazası” sonucu ölüm meydana gelmiştir.

SGK kayıtlarının yıllık ortalamasına göre:

• Her yıl 1397 işçi hayatını kaybetmiştir.
• Bu işçilerin 11’i çocuktur.
• Yüzde 3’ü kadın yüzde 97’si erkektir.
• Ölen göçmen çocuk olup olmadığı bilgisi mevcut değildir.
• 14 yaş altı çocuk bilgisi yoktur.
• Çocuk işçi ölüm oranı tüm işçi ölümlerinin yüzde 0,81’idir.

İSİG Meclisi iş cinayetleri raporlarına göre; 2013 yılından bugüne geçen on yılda “en az” 616 çocuk çalışırken hayatını kaybetti. Bu çocukların 96’sı kadın 520’si erkek. 4’ü 4 yaşında, 5’i 5 yaşında, 4’ü 6 yaşında, 5’i 7 yaşında, 12’si 8 yaşında, 12’si 9 yaşında, 24’ü 10 yaşında, 13’ü 11 yaşında, 32’si 12 yaşında, 39’u 13 yaşında, 61’i 14 yaşında, 87’si 15 yaşında, 123’ü 16 yaşında ve 195’i 17 yaşında. Bu dönemde toplam 18 bin 683 “iş cinayeti” sonucu ölüm meydana gelmiştir.

İSİG Meclisi iş cinayetleri raporlarının yıllık ortalamasını alırsak:

• Her yıl en az 1868 işçi hayatını kaybetmiştir.
• Bu işçilerin 62’si çocuktur.
• Yüzde 16’sı kadın yüzde 84’ü erkektir.
• 65’i Suriyeli ve 5’i Afganistanlı olmak üzere 70’i mülteci/göçmendir.
• 14 yaş altında ölen 150 çocuk vardır.
• Çocuk işçi ölüm oranı tüm iş cinayetlerinin yüzde 3,29’udur.

Bu karşılaştırma “çocuk işçi cinayetlerinin” gizlendiğini ortaya koymaktadır.

TÜİK verilerine göre;

• Bir ekonomik faaliyette çalışan 5-17 yaş grubundaki çocuk sayısı 720 bin kişidir.
• Çalışan çocuklar arasında 5 yaşında çocuk gözlenmemiştir.
• Çalışan çocukların yüzde 79,7’sini 15-17 yaş grubundakiler oluştururken 14 yaş ve altında bu oran yüzde 20,3’tür.
• Çalışan çocukların yüzde 34,3’ü eğitime devam etmemiştir.
• Çalışan çocukların yüzde 30,8’i tarım, yüzde 23,7’si sanayi ve yüzde 45,5’i hizmet sektöründe yer almıştır.
• İşteki durumuna göre çalışan çocukların yüzde 63,3’ü ücretli veya yevmiyeli, yüzde 36,2’si ücretsiz aile işçisi, yüzde 0,5’i ise kendi hesabına olarak çalışmıştır.

İSİG Meclisi iş cinayetleri raporlarına göre;

• TÜİK verileri (720 bin kişi) çocuk işçiliğin gerçek boyutlarını perdeliyor. Çocuk işçiliğin azaldığına dayanak gösterilen istatistiklerde sayısı 1,5 milyonu bulan çırak, stajyer ve meslek eğitimi gören öğrenci olmak üzere çocuk işçiliğin ana gövdeleri eksik. Öte yandan çocuk işgücü anketleri yaz aylarında değil, Türkiye’de mevsimsel olarak, çocuk işçiliğin en az olduğu ekim ile aralık aylarında yapılıyor, bu da çocuk işçiliğin gerçek boyutlarını gizliyor.
• 4 ve 5 yaşlarında çalışırken ölen 9 çocuk tespit etmiş durumdayız. Bu durum çocuk işçiliğin bu yaşlarda başladığı anlamına gelmektedir. Bu yaş grubunda ölüm varken “5 yaşında çalışan çocuk gözlenmemesi” bu anketlerin kapsamını bir kez daha sorgulamamıza neden olmaktadır.
• Çocuk işçi ölümlerinin 65,7’sini 15-17 yaş grubundakiler oluştururken 14 yaş ve altında bu oran yüzde 34,3’tür.
• Birinci maddede belirttiğimiz çırak, stajyer ve meslek eğitimi gören 1,5 milyon çocuğun yok sayılması eğitime dair verilen bilgileri de gölgelemektedir. Bu süreçte önemli bir ivmeyi 4+4+4 eğitim sistemi oluşturmuştur. Eğitim Sen’in hazırladığı “Çatışmaların Eğitim-Öğretim ve Öğretmenler Üzerindeki Etkisi Anketi”ne göre bu uygulamanın başlatıldığı 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de sadece 45 özel meslek lisesi varken son üç yıl içinde kamu kaynaklarıyla yapılan doğrudan destek ve teşvikler sonucunda okul sayısı yaklaşık 10 kat, özel meslek liselerine giden öğrenci sayısı ise 17,5 kat gibi astronomik bir artış göstermiştir. Ayrıca MEB’in, okulda olması gerekirken çalıştığını tespit ettiği ancak “ulaşamadığı” çocuk sayısını yaklaşık 440 bin olarak açıkladığını da belirtelim.
• İş cinayetlerinde ölen çocukların yüzde 57,3’ü tarım, yüzde 19,5’i sanayi, yüzde 12,8’i hizmet ve yüzde 10,4’ü inşaat sektöründe çalışmaktaydı.
• İş cinayetlerinde ölen çocukların yüzde 77,4’ü ücretli veya yevmiyeli, yüzde 32,6’sı ücretsiz aile işçisi/kendi hesabına (yüzde 20’si çiftçi ve yüzde 12,6’sı esnaf) çalışandır.