HABER MERKEZİ- Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK), DİSK Araştırma Merkezinin (DİSK-AR) Kod-29 ile ilgili çalışmalarında kullanmak üzere yaptığı bilgi edinme başvurusunu reddetti. Kurum, işten çıkarma nedenlerine ve sayılarına “ticari sır” muamelesi yaptı.
“Kod-29” olarak bilinen, pandemi sürecindeki “işten çıkarma yasağında” patronların elinde acımasız bir silaha dönüşen, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II. maddesindeki “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” halleri kapsayan fesih gerekçesine dair şeffaf veri açıklanmıyor.
İşverenler tarafından sıklıkla kıdem tazminatı ödememek, sendikal örgütlenmeyi engellemek ve işçiler üzerinde baskı kurmak amacıyla kötüye kullanılan Kod-29, işçileri büyük mağduriyetlerle yüz yüze bırakıyor.
İLK BAŞVURU YANITLANDI VE RAPORLAŞTIRILDI
DİSK-AR, Kod-29’un ayrıntılarına ulaşmak için bir dizi girişimde bulundu. İlk olarak 17 Mart’ta CİMER aracılığıyla Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında SGK’ye başvurdu ve 2019 ile 2020 yıllarında Kod-29 gerekçesiyle işten çıkarılan işçilerin cinsiyete göre sayılarını istedi.
SGK, 2 Nisan’da bu verilri paylaşarak başvuruyu cevapladı. DİSK-AR, bu verilerle 6 Nisan’da “2020’de Kod-29 kıyımı: 143 bini erkek, 34 bini kadın toplam 177 bin işçi” başlıklı bir bülten yayımladı.
KOD-29’DA DEĞİŞİKLİĞE GİDİLDİ
SGK, 1 Nisan’da yayımladığı 2013/11 sayılı genelgeyle Kod-29 ile ilgili değişikliğe gitti, “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” hallerin tamamı için ayrı kodlar belirlendi. Ancak bu biçimsel değişiklik hiçbir şekilde işçilerin taleplerini karşılamadı, derde deva olmadı.
DİSK-AR ORANSAL VERİLERİ TALEP ETTİ, SGK REDDETTİ
DİSK-AR, Kod-29 uygulamasının tüm işten çıkarmalar içindeki payını öğrenmek amacıyla 6 Nisan’da CİMER aracılığıyla SGK’ye yeni bir başvuru yaptı.
Başvuruda 2015-2019 yılları arasında tüm işten çıkarma kodlarına göre işten çıkarılan işçilerin sayısı soruldu.
Başvurunun amacı İş Kanunu 25/II. madde (eski Kod-29 yeni Kod 42-50) kapsamında yapılan işten çıkarmaların, tüm işten çıkarmalar içindeki payını öğrenmek ve keyfi işten çıkarmaların oranını net biçimde ortaya çıkarmaktı.
Ancak SGK 14 Nisan tarihli cevabında istenen bilgilerin özel bir çalışma, araştırma ve analiz gerektirdiğini ileri sürdü. Ayrıca talep edilen bilgileri “kişisel veri ile ticari sır niteliğinde olan veri” kapsamında değerlendirdi. Bilgi vermeyi reddetti.
DİSK-AR: BUNLAR SGK’NİN VEREBİLECEĞİ HAZIR BİLGİLERDİR
İstenen bilgiler ayrı bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın SGK’nin verebileceği hazır bilgiler olduğunun altını çizen DİSK-AR, “İşten çıkarma sayıları SGK’nin elektronik ortamda derlediği bilgilerdir ve zaten hazırda bulunuyor. Nitekim SGK 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait bilgileri kendisi de açıkladı” dedi.
