Gençlik değişime, dönüşüme yatkınlığı, güçlü kavrama yeteneği ve kavradığını en hızlı biçimde yaşama geçirme özelliğiyle devrimin dinamik bir gücüdür. Cüretkâr ve fedakâr yapısıyla da ideolojiyi, politikayı sahiplenmede ve geleceğe hükmetmek üzere mücadeleyi büyütmede en hızlı olandır ve bu nedenle devrim saflarında da en önde yer alır.
Lenin gençliğin bu özelliklerine istinaden şöyle der: “… Biz geleceğin partisiyiz, gelecek ise gençlerindir. Biz yenilikçiler partisiyiz, gençler ise sürekli olarak yenilikçilerin ardından daha büyük bir istekle yürürler. Biz eski çürüklüğe karşı fedakârca verilen savaşın partisiyiz, fedakârca savaşa ise ilk önce gençler atılır.” (Lenin ve Stalin, Gençlik Üzerine, s. 136-137)
Gençlik, hızlı değişen yapısından ve bulunduğu yaş kategorisinin getirdiği ortak ruhi şekillenişten kaynaklı özgün bir toplumsal tabakadır. Bu özgünlük, komünistlerin gençliği özgün bir örgütlenme, örgütlenme tarzı ve politikayla ele almasını zorunda kılmıştır. Bu zorunluluk sonucunda komünist partisine bağlı olarak örgütlenen ve asıl işlevi parti okulu olan komsomol modeli ortaya çıkmıştır. Devrim için komünist parti ne kadar zorunlu ise o komünist parti için komsomol örgütlenmesi de o kadar zorunludur. Ufkunda komünizm olan proletarya partileri geleceğe hükmetmeyi de yükümlülükleri sayarlar. Dolayısıyla komünist partisine kadro yetiştirecek, komünist partinin geleceğini korumaya alacak, yani devrim mücadelesini sürekli geliştirmeye muktedir bir çalışma için komsomol örgütlenmesi olmak zorundadır.
Komsomol, komünist partisinin ideolojik, politik, askeri çizgisiyle hareket eden örgütsel olarak özerk bir örgütlenmedir. Komünist Parti ideolojik-politik olarak önderlik ederken komsomolun özerkliğini korumalıdır. Komsomolun faaliyetleri komünist partinin merkezi görevleriyle, amaçlarıyla eş güdümlü olmalıdır fakat aynı zamanda komsomol hedef kitlesinin özelliklerini tahlil edip örgütsel olarak kendi özerk faaliyetini yürütmelidir. Komsomol, komünist partinin genel yönelimiyle, yaşadığı sorunlarla da ilgilidir; bunun temel nedeni komünist partiyi takip edip ondan öğrenerek gelişeceğine dair anlayıştır. Parti okulu olarak komsomol partinin yönelimini, sorunlarını kendi gelişimi için temel kabul eder ve ancak bu yolla okul işlevinin gerçekleşeceğini bilir. Komsomolun çok yönlü gelişmesi ve önderleşmesi de bu yolla olanaklıdır. Gençliğin geniş kitle örgütlerini yaratmak, var olan bu türden örgütlenmelere önderlik etmek için iyi örgütlenmiş bir komsomol olmalıdır. Örgütlenme, genel bir komünist anlayış ve çizgi olan “yukarıdan aşağıya, içeriden dışarıya, partiden kitlelere, yakın olandan uzak olana doğru bir gelişim”i izlemelidir.
Bolşevik örgütlenme modeline sahip olan komsomol, illegaliteyi sıkı ve disiplinli bir biçimde hayata geçirmelidir. Aksi takdirde, faşist sistem tarafından direkt olarak sert saldırılara maruz kaldığında -ki bu kaçınılmazdır- kendini koruyamaz ve halk gençliğine önderlik etmesi de bu yolla engellenir.
Komsomolun kitle çizgisi komünist partinin bir parçası olduğundan devrimin niteliğine uygun bir nitelikte olur. Komünist partinin genel siyasal çizgisi komsomol için de geçerlidir, dolayısıyla devrimin dostları ve düşmanları konusunda komsomol onunla aynı belirlemelere sahiptir. Komsomol bu doğrultuda devrimin dostları kapsamındaki kitleyi analiz etmeli ve esas/tali belirlemesi yapıp özel olarak gençler arasında örgütlenme faaliyeti yürütmelidir. Bu, gençlerin sadece komsomol içinde örgütlenmesi gerektiği anlamına gelmez. Aksine komünist partisinin hemen tüm örgütleri gençlikle doğrudan ilişkilidir ve her partinin her parçası onları devrimin saflarına kazanmaktan sorumludur. Bununla birlikte örgütlenen veya örgütlenmeye açık olan gençlerin olabildiği ölçüde komsomol içinde eğitilmeleri, partiye doğru onun içinde gelişmelerinin koşulu da sağlanmalıdır. Bu koşul kuşkusuz ki olanaklarla, komsomolun niteliği, genişliği, uygunluğu ile, daha açık söylersek varlığıyla ilgilidir. Komünist partisinin her zaman ve her alanda komsomola ait bir örgütlenmesi olmayabilir. Bu durumda komsomol örgütlenmesi için çalışmalar yapmak gerekecektir. Dolayısıyla koşulları oluşturuluncaya kadar komünist partisi gençleri kendi bünyesinde örgütlemekle yetinir ve parti okulu işlevini de kendi bünyesindeki bu oluşumlarla görür. Bu tarzdaki örgütlenmenin özerk olmayacağı açıktır. Özerk olmamaları gençlerin gelişimi bakımından belirleyici olmasa da bir eksiklik olarak yorumlanabilir. Zira inisiyatifin gelişmesinde bu özerkliğin önemli bir yeri olmaktadır.
Gençlik dinamik bir tabaka olduğundan ve toplumsal sorunların çeşitliliği ve karmaşıklığından kaynaklı komsomolun kitle çizgisi dinamik olmalıdır. Halk gençliğinin en mücadeleci, en hareketli, en bilinçli kesimi ileri kitle olarak adlandırabileceğimiz kesimdir ve komsomolun hedef kitlesi ileri kitledir. İleri kitle, toplumsal sorunlarda en duyarlı ve bu sorunlara karşı harekete geçip birleşme eğilimi gösteren kitledir. Dolayısıyla, bu kitle örgütlenmeye de en açık olan kitle anlamına gelmektedir. Kitle hareketinin canlı olduğu yerde örgütlenme olanakları da artar. Komsomol bu kitlenin mevcut durumunu tahlil etmeli, ona hâkim olmalı, politikalar belirlemeli ve bu kitleyi örgütlemelidir. Bir başka deyişle komsomolun gençlik içinde siyasal önderliğe sahip olması doğru politika, doğru kitle çizgisi ve mücadeleyi kavramakla iç içedir.
Türkiye tarihinde halk gençliği içinde sosyal, siyasal, ekonomik sorunlara en duyarlı ve bu sorunlara karşı en hızlı hareket eden, birleşen kesim öğrenci gençliği olmuştur. Elbette bu tesadüf değildir. İşçi ve köylü gençliğe nazaran öğrenci gençlik yarı-aydın karakteriyle, bilime, yeni fikirlere daha yatkın olmasıyla birlikte her zaman toplumsal hareketlerin bir parçası olmuş ve en ön saflarında yer almıştır. Bu yüzdendir ki komsomolumuz da tarihi boyunca öğrenci gençliği örgütlemeye önem vermiştir; fakat bu gerçeklik bizi onun bir “öğrenci örgütü” olduğu yanılgısına götürmemelidir. En nihayetinde komsomolun hedefi devrimin dostları kapsamındaki tüm gençliğin devrime kazanılmasıdır.
Kitlelerin ekonomik, sosyal, siyasal sorunlar etrafında oluşturduğu kitle örgütlerine veya yer aldıkları sosyal, kültürel örgütlenmelere karşı komsomol ilgisiz değildir. Tam tersine bu örgütlerin bir parçası olup bu örgütleri devrimin özneleri haline getirmek üzere aktif bir çalışma yürütür. Kitle örgütlerinde aktif yer almak, kitlelerin olduğu yerde bulunmak çelişkilere çok yönlü hâkim olmayı ve daha etkili politikalar belirlemeyi getirecektir. Komsomolun kitlelerden beslenmeye ihtiyacı vardır ve dolayısıyla kitleler içinde güçlenmek örgütlenme anlayışını zenginleştirecek, bakış açısını genişletecektir.
Komsomol politik bir örgüt olmakla birlikte devrimin bir örgütüdür. Başta değindiğimiz gibi komünist partinin askeri, politik, ideolojik çizgisiyle hareket eden komsomolun devrim için münhasır bir askeri örgüt kurması gereksizdir. Komünist partisinin önderliğini kabul ettiği düzlemde onun bütün temel örgütlenmelerine de bağlılık içinde hareket eder. Bizimki gibi yarı feodal, yarı sömürge ülkelerde devrimin şiddete dayalı karakteri baştan sona esastır. Bunun şehirlerde ve kırlık bölgelerde aldığı biçimler komsomolu da belirleyecektir. Dolayısıyla, özellikle şehirlerde yoğunlaştığı durumda komsomol gençliği onların çalıştığı yerlerde, liselerde ve üniversitelerde, kitle örgütlenmelerinde örgütlemeyi benimser. Komsomol şehirlerde güç biriktirme taktiğine uygun hareket eder ve zamanı geldiğinde gençliği devrime militan bir biçimde seferber etmeyi amaçlar. Parti okulu işlevi içinde esas görevi bu süreçlere gençlik kitlesi içinde politik önderliktir. Diğer çalışmaları buna bağlı biçimde, devrimin gelişmesine bağlı olarak ele alır ve gerçekleştirir. Esas görev her ne kadar politik önderlik olsa da diğer faaliyetler de komsomol faaliyetinin güçlü bir tamamlayanı ve genel yönelime göre şekillenmenin araçlarıdır.
“Gençlik çağı”nın kısa ve bu çağdaki gelişimin, dönüşümün hızlı olmasından ve devrimci kültürün, ahlakın kalıcı bir biçimde yerleşmesinin ilk yılları olmasından kaynaklı komsomol hızlı ve sağlam kadro çıkaracak bir pratik ve politik çizgi oluşturmakla yükümlüdür. Komsomol kadro politikasında, ideolojik, politik, askeri meselelerde belli bir düzeyi ve deneyimi gözetir. Komünist partisinin önderliği altında bütün MLM birikim onun kaynağıdır. Bunun yanında kadroların çelikleşeceği, kendilerini sınayacakları asıl yer ve bu anlamda olgunlaşacakları gerçek yer kitlelerdir. Kitle faaliyetleri devrimci yaşam ve ahlakın dolaysız edinilebileceği yerdir; dahası bu faaliyetler kadroların politikayı ve ideolojiyi nasıl pratiğe dökebildiklerini kavramak için önemli bir referanstır. Kendini, kitleleri, sorumlulukları, ideoloji ve politikayı komünist partinin yönelimi ekseninde yaratıcı bir biçimde örgütleyen ve karmaşık sorunların karşısında yaratıcı çözümler üreten kadro, devrimi de devrimin sorumluluklarını da örgütleyebilecek potansiyeli taşıyordur.
Komsomol önderliğinin görevi, kadro yetiştirmek ve var olan kadroları ideolojik-politik olarak daha fazla yetkinleştirmektir. “Komsomol’un görevi, çok değişik biçimlerde kendini gösteren bu insan enerjisinden ustalıklı bir şekilde yararlanmak, onu organik biçimde yönetmek; kişisel emelleri hırpalamadan, gençlik enerjisini bürokratik yapıyla da kösteklemeden, Leninizm yoluna, partili mücadele yoluna yöneltmektir.” (Kalinin, Devrimci Kültür ve Ahlak, s. 30) Önderliğin kadroları iyi tahlil etmesi, ideolojik-politik durumlarını belirlemesi, onların yeteneklerini keşfetmesi doğru konumlandırmada çok önemlidir. Önderlik kadrolara özen göstermeli, onlara özel rehberlik yapmalıdır. Kadroların pratiğin içinde gelişebilmeleri ve sorumluluk alma cesaretini gösterebilmeleri için önderlik, kadrolara belli inisiyatifler tanımalıdır. Önderlik, kadroların teorik-politik gelişimleri için tartışarak, özel eğitimlerle, deneyim ve ders alışverişleriyle, teori-pratik ilişkisini geliştirecek ve kavratacak somut görevlerle onlara yardımcı olmalıdır. Kısacası, önderliğin kadroları yetiştirmede özel politika belirlemesi zorunludur ve sorunu bu sorumlulukla ele almalıdır.
Halk gençliğini komünist partisinin ideolojik-politik-askeri çizgisinde örgütlemek; geleceğe hükmetmek ve komünist partisinin geleceğini, doğal olarak, devrimin geleceğini garanti altına almaktır. Yukarıda değindiklerimizin sonucunda halk gençliğini örgütleyecek, onlara önderlik edecek ve Halk Savaşı stratejisinde onları seferber edecek komünist partisinin komsomol örgütlenmesi her zaman olduğu gibi bugün de önemli ve zorunludur. Yukarıda değindiğimiz üzere komsomolun hedefi devrimin dostları kapsamındaki tüm gençliğin devrime kazanılması ise o zaman, komsomol çok sayıda yetenekli kadroya ve güçlü bir önderliğe sahip olmak zorundadır. Aksi takdirde ne komünist partisine kadro yetiştirmek ne de geleceğe hükmetmek mümkün olacaktır. “…Parti içinde ve ülkede birçok yeni kadro ve önder bulmayı kendimize görev edinmeliyiz. Devrimimizin geleceği kadrolara bağlıdır.” (Mao, 1. Cilt, s. 390) Komsomol önderliğinde gençlik köhnemiş, sömüren, faşist düzeni temellerinden sarsacak ve yeni dünyanın temellerini bugünden yaratacak ve sağlama alacak toplumsal güçtür. “Gençlik Birliği, Parti’nin önderliği altında, devrimci çalışmanın her alanında etkin olmuş ve çok büyük başarılar sağlamıştır. Gerek fabrikalarda gerek tarlalarda gerek ordu birliklerinde gerekse okullarda devrimci davamızın genç insanlar olmadan başarıya ulaşması olanaksızdır.” (Mao, Seçme Eserler, Cilt V, s. 103-104)
