HABER MERKEZİ – İSİG Meclisi Mart ayı raporunda, Kale Kayış işçilerinin direnişine yer verilirken geçtiğimiz ay en az 108 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği belirtildi.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi Mart ayı iş cinayetleri raporunu bugün yayınladı. Mart ayında en az 108 işçinin iş cinayetine kurban gittiği belirtilen raporda, ilk üç ayda en az 392 işçinin hayatını kaybettiği ifade edildi.
Raporda ilk olarak, 6 Mart’tan beri direnişte olan 150 Kale Kayış işçisinin mücadelesine yer verildi. Petrol-İş sendikasında örgütlendikleri için işten atma da dahil işçilerin sendikal örgütlenmesine karşı saldırının ardından Kale Kayış işçilerinin direnişe başladığı hatırlatılan raporda, işçilerin yaşadıkları sömürü koşullarına değinildi.
“Kale Kayış’ta ‘iş güvenliği uzmanı’ fabrikanın hissedarı”
Yoğun çalışmaya mahkum edilen işçilerin yer yer birden fazla makinadan sorumlu olduğu, iş yetiştirmek için zorlandığı ve 12 saatlik çift vardiya halinde çalıştığını aktaran İSİG Meclisi, işçilerin anlatımına göre iş güvenliği ve işçi sağlığı yönünden iş yerinde karşılaşılan sorunları şöyle sıraladı:
“İSİG Kurulu diye bir kurul yok. Risk değerlendirmesini, çalışan temsilcisini, acil durum planını, ilk yardımcı belgesini duymamışlar. Yani kurul ve acil durum planı varsa ve risk değerlendirmesi yapılmışsa da kağıt üzerinde…
“Yangın eğitimi verilmediği gibi ekipman eksikliği var ve rutin kontrolleri yapılmıyor. Patlamadan korunma dökümanı hazırlanmışsa bile kağıt üzerinde, bilinmiyor…
“Havalandırma tertibatı yetersiz, toz ortamında çalışılıyor. Hangi kimyasalın kullanıldığı bilgisi yok. Kişisel koruyucu donanımlar yetersiz ve sınırlı sayıda. İşçilere İSİG eğitimi yasada uygun görüldüğü biçimde verilmiyor…
“Ağır taşıma ve uygun olmayan çalışma biçimlerinden dolayı kas iskelet sitemi hastalıkları (örneğin bel fıtığı), nesne düşmesi sonucu ezilme ve kırılma, havalandırma yetersizliği ve tozlu ortamda çalışmadan dolayı solunum yolu (örneğin KOAH) ve göz hastalıkları, kesici alet kullanımı sırasında el kesilmesi ve parmak kopması, pres temizliği sırasında yanma gibi iş kazaları ve meslek hastalıkları riski açığa çıkıyor…
“Kale Kayışları’nda araç ve yaya yolları ayrı değil. Bu durum yük taşımalarda ezilmelere yol açıyor. Ayrıca forkliftler yük taşıma dışında işçilerin yüksekte çalışması için de kullanılıyor…
“Fabrikanın iş güvenliği uzmanı aynı zamanda fabrikada hisse sahibi yani işveren pozisyonunda. Bu durum iş güvenliği açısından kabul edilemez…
“Tabi işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunlarının en çıplak görüntüsünü ise iş cinayetleri oluşturuyor. İşçiler bugüne kadar üç iş cinayetine şahit olmuş durumda. Örneğin 2013 yılında pres bölümünde çalışan Mecit Çelik, presin silindirinin üzerine düşmesi sonucu yaşamını yitirdi…”
Raporun bu bölümünün sonunda Kale Kayış’ta atılan işçilerin işe geri alınması, sendikalaşma hakkının tanınması ve İSİG önlemlerinin alınması istendi.
“Mart ayında 108 iş cinayeti: 5’i çocuk, 4’ü kadın ve 11’i göçmen”
Raporda Mart ayında en az 108 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği belirtildi. Meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşen hiçbir iş cinayetinin yer almadığı ifade edilen raporda, bununla birlikte, “ILO ve WHO verilerine göre 1 ‘iş kazası sonucu ölüm’ karşılığında yaklaşık 6 ‘meslek hastalığı sonucu ölüm’ olmaktadır” hatırlatması yapıldı.
Ocak ayında en az 159, Şubat ayında en az 125 ve Mart ayında en az 108 işçi olmak üzere Türkiye’de 2019 yılının ilk üç ayında en az 392 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğinin belirtildiği raporda Mart ayına ilişkin şu veriler açıklandı:
“108 emekçinin 85’i ücretli (işçi ve memur), 23’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor…
“Ölenlerin 4’ü kadın işçi, 104’ü erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım ve sağlık işkollarında gerçekleşti…
“Beş çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetlerinin 4’ü tarımda ve 1’i inşaatta gerçekleşti…
“11 mülteci/göçmen işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 7’si Afganistanlı, 2’si Suriyeli ve 2’si Türkmenistanlı…
“Ölümler en çok inşaat, tarım, taşımacılık, belediye/genel işler, ticaret/büro, madencilik, kimya ve enerji işkollarında gerçekleşti. Bu ay tarımda ölenlerin en az yüzde 32’si ücretli. Yüzde 68’ini oluşturan çiftçi ölümlerinin ise bir kısmının başkasının tarlasını işleme ya da çobanlık vasıtasıyla ücretli olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizmekle beraber net olarak bir oran veremiyoruz…
“En fazla ölüm nedeni ezilme/göçük, trafik/servis kazası, yüksekten düşme ve kalp krizi. Özellikle kalp krizlerindeki artış uzun, yoğun ve fazla çalışmanın çıplak bir sonucu…
“Mart’ta Türkiye’nin 40 şehrinde ve yurtdışında dört ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik. En çok iş cinayeti Kayseri, Ankara, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Denizli, Gaziantep ve Zonguldak’ta yaşandı…
“Ölenlerin 1’i (yüzde 0,92) sendikalı işçi, 107 işçi ise (yüzde 99,08) sendikasız. Sendikalı işçi metal işkolunda çalışıyordu: Diler Filmaşin Fabrikası işçisi, Türk Metal Sendikası üyesi, 25 yaşındaki Mustafa Kaçmaz… Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus…”
