HABER MERKEZİ- Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), 2022 yılı Gazetecilere Yönelik Hak İhlalleri Raporu’nu açıkladı.
5 başlıkta düzenlen rapordaki ihlal verilerine bakıldığında iktidarın gerçeklerden koktuğunu görmenin mümkün olduğunun altını çizen DFG, sahada görev yapan gazetecilerin polis saldırılarının ilk hedefi olduğu hatırlatıldı. Haber takibi sırasında gazetecilerin polis tarafından darp edildiğini, görüntü ve fotoğraf almalarının engellendiği belirtilerek, polisin Van’da gazetecilere silah çekerek ölümle tehdit edildiklerini anımsatılarak, yıl içinde 132 kez gazetecilerin haber takibinin engellendiği ve 65 gazetecinin ise saldırıya uğradığı ifade edildi.
HABER VE SANAL MEDYAYA ERİŞİM ENGELİ
“Basın ve ifade özgürlüğüne” yönelik en büyük darbelerden birinin “Dezenformasyon Yasası” olarak düzenlenen ve kamuoyunda “sansür yasası” olarak nitelendirilen yasayla vurulduğu değerlendirmesi yapılan raporda, yasanın basın meslek örgütlerinin tepkisine rağmen yasalaştığı hatırlatıldı. Sözde dezenformasyonu engellemek adına yapılan bu düzenleme ile iktidarın söylemleri dışında tüm haberlerin yargılama konusu yapılmasının yasal kılıfa büründürüldüğü, düzenlemeyle sadece gazetecilerin değil toplumun tamamının hedef alındığının altı çizildi. Basına yönelik baskılardan dolayı alternatif bir mecraya dönüşen sanal medyanın da yasayla hedef alındığını dile getirilen raporda, yasayla birlikte sanal medya paylaşımları nedeniyle açılan dava sayısında bir artış gözlemlendiğine dikkat çekildi. Yıl içinde 56 internet sitesinin kapatıldığı, bin 109 habere ve 2 bin 210 sanal medya içeriğine erişim engeli getirildiği kaydedilen raporda, “Taksim patlamasıyla birlikte hiçbir yasal dayanağı olmamasına rağmen internette bant daraltmasına gidilerek sanal medya hesaplarına ve internet sitelerine erişim engellendi. Sözde yanlış ve kötü görüntülerin yayılmasını engellemek adına yapılan bu uygulamayla gerçeklerin halktan gizlenmek istendiği gün gibi açığa çıktı. Patlamaya ve faile dair iktidar tarafından ortaya atılan her bir iddianın farklı şekillerde çürütülmesiyle birlikte bant daraltmayla yapılmak istenin sansür olduğu ortaya çıktı” ifadelerine yer verildi.
76 GAZETECİYE CEZA VERİLDİ
Raporda, yıl içinde 68 gazeteci hakkında soruşturma açıldığı 65’inin davaya dönüştüğü, 810 gazetecinin devam eden yargılamalarında 76 gazeteciden birine müebbet hapis, diğerlerine toplamda 181 yıl, 6 ay 22 gün hapis, 8 milyon 105 bin 707 TL para cezası verildiği belirtildi. Raporda, Türkiye’de Kürtçe yayın yapan tek gazete olan Xwebûn gazetesi hakkında toplatma kararı bulunmamasına rağmen dağıtımının engellendiği, birçok sayısına el konulduğu, gazetenin dağıtımı sırasında gazeteyi taşıyan firmaların sahiplerinin tehdit edildiği aktarıldı.
Gazetecilere yönelik yürütülen soruşturmalar kapsamında 39 gazetecinin tutuklandığı hatırlatılan raporda, son 6 ayda 27 basın çalışanının tutuklandığı anımsatıldı. 8 Haziran’da 20’si gazeteci 22 kişiyle birlikte gözaltına alındığı 16’sının tutuklandığı, DFG Eş Genel Başkanı Serdar Altan’ın da gözaltına alınarak tutuklananlar arasında olduğunun altı çizildi. Gazetecilerin gözaltına alınması sırasında ekipmanları el konulduğu, yapım şirketlerinde 30 gün boyunca aramalar yapıldığı aktarılan raporda, tutuklanan gazeteciler hakkında henüz iddianame hazırlanmadığı ifade edildi. Gazetecilere yönelik ikinci operasyonun Ankara merkezli yürütüldüğünü ve bu operasyonda 11 gazetecinin işkence ile gözaltına alındığı hatırlatılarak, “29 Ekim’de 11 gazeteciden 9’u tutuklanarak bir kez daha Kürt gazetecilerin hakikati açığa çıkarma mücadelesi baltalanmaya çalışıldı. Hâkim karşısına çıkan arkadaşlarımıza haberleriyle birlikte derneğimize neden üye oldukları sorularak derneğimiz kriminalize edilmeye çalışıldı” denildi.
Tüm baskılara karşı gazetecilerin mesleklerini sürdürmekte ısrar ettiği vurgulanan raporda, şu ifadeler kullanıldı: “2022 yılında sansürden haber takibinin engellenmesine, tutuklamalardan katletmelere kadar tüm engellemelere rağmen gazeteciler tüm saldırılara karşı direndi. Başta özgür basın emekçileri olmak üzere tüm gazeteciler iktidarın ‘gazeteciliği öldürme’ saldırıları karşısında kalemi, fotoğraf makinesi ve kamerasını hakikatten yana tutarak gerçeğin karartılamayacağını ortaya koydu. Seçim takviminin yaklaşmasıyla saldırıların da arttığı 2023’te de gazeteciler olarak basın ve ifade özgürlüğüyle birlikte halkın haber alma hakkı için çetin bir mücadele yılı bizi bekliyor.”
Raporun tam hali: https://www.diclefiratgazeteciler.org/raporlar/dfg-2022-yili-gazetecilere-yonelik-hak-ihlalleri-raporu
