HABER MERKEZİ- DİSK-AR koronavirüs salgınının işçileri nasıl etkilediğiyle ilgili rapor hazırladı. Rapor 2 bin 237 DİSK üyesi işçi ile tesadüfi yöntemlerle görüşerek hazırladı. Raporun açıklandığı basın toplantısında, iş kaybının 13 milyon düzeyine, geniş tanımlı işsizlik ve istihdam kaybı oranının ise yüzde 39’a ulaştığı belirtildi.
Rapora göre DİSK üyesi işçilerin yüzde 75’i Kovid-19 nedeniyle ekonomik zorluk yaşıyor. İşçilerin yüzde 25’ten fazlasının borçları arttı, yüzde 19.4’ü kredi kartının alt limitini ödeyemedi. Faturalarını ödemekte sıkıntı yaşayan işçilerin oranı yüzde 13.7. Kadınların tüm bu süreçten daha fazla etkinlendi.
SALGIN NEDENİYLE İŞ KAYBI 13 MİLYON KİŞİYE ULAŞTI
Salgının Türkiye’de yarattığı ekonomik sıkıntıları işçiler çekiyor.
Kovid-19 salgınının çalışma yaşamına etkilerine dair yaptığı araştırmayı kamuoyuna açıklayan DİSK-AR, raporu 2 bin 237 DİSK üyesi işçi ile tesadüfi yöntemlerle görüşerek hazırladığını açıkladı. Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 14.3’ü metal, 7.8’i lastik-kimya, yüzde 6.8’i büro-ticaret-eğitim, yüzde 6.6’sı ise tekstil iş kolunda çalışıyor.
Rapora göre salgın nedeniyle iş kaybı 13 milyon düzeyine, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 39’a ulaştı, yüzlerce işyeri kapandı. Yine rapora göre salgın yalnızca işsizliği değil aynı zamanda gelir eşitsizliğini, toplumsal adaletsizliği ve yoksulluğu daha da artırdı.
İŞÇİLERİN YÜZDE 92’Sİ DEVLETTEN HİÇBİR YARDIM ALMADI
Yaşanan belli başlı sorunları maddeler halinde sıralandığı raporda, Kovid-19 bir işçi sınıfı hastalığı haline geldiğinin altı çizildi.
- Kovid-19 salgını nedeniyle kısa çalışma, evden çalışma, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma yaygınlaştı. Salgın nedeniyle özel sektörde işçilerin yüzde 76’sının çalışma biçimi değişti. Kadın işçilerin yüzde 81’inin çalışma biçimi değişti.
- Çalışma biçimlerinin değişmesiyle işçilerin çalışma süreleri düştü. Bu durum ücret ve gelir kayıplarına yol açtı. İşçilerin yüzde 36’sı ücret veya gelir kaybı yaşadı. Kadınların yüzde 47.7’si ve erkeklerin yüzde 34.2’si ücretini, fazla çalışma ücretini veya sosyal ödemelerini eksik aldığını veya hiç alamadıklarını belirtti.
- İşçilerin yüzde 75’i Kovid-19 nedeniyle ekonomik zorluk yaşıyor. Ekonomik zorluklar içinde ilk sırayı borçlanma aldı. İşçilerin yüzde 25’ten fazlası borçlarının artığını belirtirken yüzde 19.4’ü kredi kartının alt limitini ödeyemedi. Kredi kartı borcunu ödeyemeyen işçilerin oranı yüzde 16.5, faturalarını ödemekte sıkıntı yaşayan işçilerin oranı yüzde 13.7.
- İşçilerin yüzde 41’i salgınla birlikte işyerlerinin önemli bir bölümünün mal ve hizmet üretimine ara verdiğini, bu nedenle çalışma sürelerinin azaldığı belirtti. Özel sektörde bu oran yüzde 52.
- Araştırma sonuçlarına göre kadınlar erkeklere göre daha düşük ücret aldı, çalışma biçimleri daha fazla değişti ve çalışma süresi daha fazla azaldı. Kadınların ücretli çalışma süreleri azaldı, kadınlar istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kaldı ancak ev içi yükleri arttı.
- Kovid-19 salgını döneminde kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği uygulamaları yaygınlaştı. İşçilerin yüzde 27’si İŞKUR’dan ödenek aldı. İşçilerin ise yüzde 23’ü kısa çalışma ödeneği aldığını belirtmiştir.
- Kovid-19 salgınında yaşanan iş ile ücret kaybı, İŞKUR ödenekleri ve sosyal yardım programları ile çok sınırlı bir biçimde karşılanıyor. Buna göre işçilerin yüzde 92’si devletten herhangi bir yardım alamadı.
- İşçilerin yüzde 63’ü gelir akışı kesildiğinde 1 aydan daha az süre geçinebileceğini belirtti. 1-3 ay arası geçinebilen işçilerin oranı yüzde 29, 3-6 ay arası geçinebileceğini ifade eden işçilerin oranı ise yüzde 3.8 oldu.
- Kovid-19 salgını işçilerin gıda harcama tercihlerini değiştirdi. Öyle ki salgın döneminde işçilerin yüzde 40’ı ucuz besinlere yöneldi.
- İşçilerin yüzde 1.6’si Kovid-19’a yakalandığını belirtirken, yüzde 27.8’i “çalışma arkadaşım/arkadaşlarım yakalandı” dedi. Böylece işçilerin yüzde 29.4’ü kendisinin veya arkadaşlarının Kovid-19’a yakalandığını belirtti. Özel sektör işçilerinin ise yüzde 1.9’u Kovid-19’a yakalandı.
- İşçilerin yüzde 15.4’ü işyerinde üretimin koronavirüs vakası sebebiyle durduğunu söyledi.
- İşçilerin yüzde 53’ü salgına karşı alınan önlemleri yeterli bulmazken, işçilerin yüzde 81.8’i kendisini veya işini tehlikede hissediyor. İşçilerin yüzde 53’ü salgının yayılma hızının artacağını düşünüyor.
- İşçilerin yüzde 84’e yakını Kovid-19’u kişisel ekonomik durumu için, yüzde 87’sine yakını ise Türkiye ekonomisi ve dünya ekonomisi için büyük bir tehlike olarak görüyor.
