HABER MERKEZİ- Amerika Birleşik Devletleri’nde Yüksek Mahkeme’nin cuma günü dönüm noktası niteliğindeki Roe v. Wade kararını iptal ederek kürtaj hakkını yasal olarak ortadan kaldırmasının hemen ardından protestolar başladı. Binlerce insan öfkelerini dile getirmek ve kadınların özgürlüğünü desteklemek için meydanları doldurdu. Houston, Atlanta, Boston, Seattle, Denver, Raleigh, St. Louis, Portland, New York, Nashville, Arizona’da ve daha birçok yerde karar protesto edildi, yürüyüşler yapıldı.
Yapılan yürüyüşlerde “Benim Bedenim, Benim Kararım”, “Yüksek Mahkemeyi Kürtaj Yaptır”, “Kürtaj Hayat Kurtarır” yazılı dövizler taşındı.
Cuma günü alınan kararın ardından Güney Carolina ve Oregon’da protestocular gözaltına alındı. Arizona ve California’da polis eylemcilere saldırdı.
Greenville’de cumartesi günü 6 eylemci gözaltına alındı.
Oregon yetkilileri, cuma gecesi “öfke gecesi” olarak adlandırılan büyük bir kalabalığın parçası olan on protestocuyu gözaltına aldıklarını söyledi.
Eugene Polis Departmanı (EPD) yaptığı açıklamada protestocuların bazılarının taş topladığı ve gaz maskeleri taktığı, tamamı siyah giysiler giyen 75 kişilik bir kalabalığın toplandığı yerel bir tıp merkezinde polisle çatıştığını söyledi.
Arizona’da polis cuma gecesi eyalet başkenti binasının dışında toplanan binlerce protestocuya gaz bombası atarak saldırdı.
NE OLMUŞTU?
ABD’de uzun süredir tartışmaların odağında olan kürtaj hakkı artık yasal hak olmaktan çıktı. Yüksek Mahkeme’deki 9 yargıçtan 6’sının oyu ile 1973 tarihli “Roe-Wade kararı” olarak bilinen ve ABD’de kürtajın anayasal bir hak olmasını sağlayan karar iptal edildi.
Yüksek Mahkeme’nin söz konusu kararının taslağı mayıs ayında basına sızdırılmıştı ve ülke genelinde protestolara yol açmıştı.
Bu karar ile kürtaj anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakıldı.
Kürtajın nasıl düzenleneceğine dair kararın eyaletlere bırakılmasıyla birlikte bazı eyaletler kürtajı yasakladı.
Kararın ardından kürtajın yasaklandığı eyaletler:
Missouri
Eyalet Başsavcısı Eric Schmitt Yüksek Mahkeme kararından sadece birkaç saat sonra kürtajı yasaklayan ilk eyaletler arasında yerini aldı.
Louisiana
Louisiana Başsavcısı Jeff Landry cuma günü Yüksek Mahkemenin Roe v. Wade’i iptal etmesinin ardından kürtaj yasağının yürürlüğe girdiğini doğruladı.
Güney Dakota
Güney Dakota’nın kürtaj yasağı yasası cuma günü yürürlüğe girdi. Hamile kişinin hayatı tehlikede olmadığı sürece kürtaj yasaklandı.
Kentucky
Kentucky’de yasa cuma günü yürürlüğe girdi ve yerel basına göre, kürtaj yapan herkes beş yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Hamile bir kişinin hayatı tehlikede ise kürtaja izin verilecek.
Oklahoma
Oklahoma Başsavcısı John O’Connor yetkililere yasayı uygulamaya başlamalarına izin verileceğini bildirdi. Kürtaj yaptıranlar iki ila beş yıl hapis cezası verilebilecek. Hamile kişinin hayatı tehlikede ise bir istisnalar yapılabilecek.
Ohio
Ohio’nun kürtaj yasağı mahkemenin yasaya karşı bir ihtiyati tedbiri feshetmesinin ardından artık yasalaştı.
Arkansas
Arkansas yasayı Yüksek Mahkemenin Roe v. Wade kararının iptalinin ardından eyalet Başsavcısı Leslie Rutledge’in onaylamasının ardından başlattı.
Teksas
Teksas Başsavcısı Ken Paxton cuma günü yaptığı açıklamada, Roe’dan önce geçirilen ve hiçbir zaman yürürlükten kaldırılmayan bir yasak bağlamında kürtajın eyalette derhal yasa dışı olduğunu ve kürtaj sağlayıcılarının cezai olarak sorumlu olabileceğini de sözlerine ekledi. 2019’da geçirilen ayrı bir yasak, Yargıtay’ın kararından 30 gün sonra yürürlüğe girecek.
Alabama
Cuma günü bir bölge mahkemesi çoğu kürtaj için 2019 yasağının uygulanmasını engelleyen önceki bir ihtiyati tedbiri kaldırdı. Yasa, devam eden bir hamileliğin anne için “ciddi sağlık riski” oluşturması veya fetüsün doğumdan kısa bir süre sonra ölmesi dışında tüm kürtajları yasaklıyor. Yasa tecavüz veya ensest için istisna içermiyor ve yasadışı kürtaj yapan doktorlar ömür boyu hapis cezasına çarptırılabilir.
Utah
Eyalet yasama meclisinin genel danışmanından gelen bir mektubun ardından cuma günü kürtajı yasaklayan yasa yürürlüğe girdi. Yasa, tecavüz, ensest, ciddi fetal “beyin anormalliği” veya dış gebelik gibi sınırlı istisnalar dışında tüm kürtajı yasaklıyor.
Batı Virginia
Roe’dan önce çıkarılan ve hiçbir zaman yürürlükten kaldırılmayan bir yasa, kürtajı eyalette yasa dışı hale getiriyor. Kanun, anneyi kurtarmak amacıyla yapılan kürtajlara bir istisna getirmiştir. Eyalet başsavcısı cuma günü mahkemenin kararını kutladı ve eyalet yasası hakkında “önümüzdeki birkaç gün içinde” yasal görüş vereceğini söyledi. Eyaletin tek kürtaj kliniği cuma günü kürtaj yapmayı bıraktığını söyledi.
Daha birçok eyalette kürtaj yasaklandı ya da sınırlandı. İlerleyen günlerde diğer eyaletlerin de kürtajı sınırlandırması ya da yasaklaması bekleniyor.
