İSTANBUL- Tutsaklarla Dayanışma İnisiyatifi hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri ve baskılara karşı rapor açıkladı. Raporu basın açıklamasıyla duyuran TDİ “Hapishanelerde pandemi bahanesiyle uygulanan hak ihlalleri ve baskılara son!” dedi.

TDİ adına okunan açıklamada, “Politik tutsakları içerden hedef alan tecrit ve tredman saldırısının çapı, şiddeti ve zamanla genişleyen zemini hak ihlallerini artırmış, pandemi bahanesi ile yoğunlaşan saldırılar sadece tutsaklara değil yakınlarına ve ailelerine de yönelmiş durumdadır. Pandemi, dışarıda olduğundan daha fazla tutsaklara karşı bir saldırı fırsatına dönüştürüldü. Devam eden ve çeşitli nedenlerle zamana yayılan birçok baskı ve yasak pandemi fırsatıyla hayata geçirildi. Tedbir adı altında derinleştirilen tecrit ve tredman saldırısı, öncekinden katbekat daha fazla olsa da pandemi aracılığıyla “görünmez” ve “sorgulanamaz” kılındı.” denildi.

TUTSAKLARIN GÖRÜŞ HAKLARI GASP EDİLİYOR

Tutsakların görüş haklarının pandemi bahanesiyle gasp edildiğinin belirtildiği açıklamada, “Bu dönemde herhangi bir açıklama yapılmamasına karşın tutsakların aylarca mektuplaşma hakkı da gasp edildi. Yine günlük gazeteler, tutsaklara gönderilen dergi ve kitaplar verilmemeye başladı. Pandemi öncesinden de “Basın İlan Kurumu” ve “fatura” dayatmasıyla gazete ve dergi gibi yayınlara erişimleri engellenen tutsaklar pandemiyle birlikte bu konuda her hapishanede çeşitli farklılıklar taşıyan ancak hepsi de hak gasbı içeren çeşitli saldırılara maruz kaldılar. Açık görüşlerin iptal edilmesi sonrasında kapalı görüş ve telefon hakkı artırılsa da diğer her şey kısıtlanmış ya da gasp edilmiş oldu. Mektuplar kaybedilmeye, uzun gecikmeler sonrası teslim edilmeye, günlük gazeteler bazen bir haftayı bulan sürelerle geç verilmeye, tutsaklara yazı çıktıları verilmemeye, dergi ve kitaplar kısıtlanmaya devam etti veya hiç verilmemeye başlandı. Pandemi bahanesiyle tecridin en ağır bir biçimde yaşatıldığı bugünkü koşullarda, tutsakların iki ayda bir sadece bir koli açması dayatılarak birçok ihtiyacını karşılaması engelleniyor. Hücrede bulunan kitaplarına el konuluyor, yeni kitap alması kısıtlanıyor ya da engelleniyor. Tutsakların özellikle yazınsal çalışmaları, kitap çalışmaları ve bu temeldeki ürünleri engellenerek ve kaybedilerek üzerlerindeki tredman politikası derinleştirildi. Bu durum özellikle devrimci, yurtsever ve politik tutsaklar bakımından düşünsel üretimin önüne geçmek, ideolojik ve politik olarak onları yalıtmak amacıyla özellikle kurgulanıyor.” ifadelerine yer verildi.

DAYANIŞMAYI YÜKSELTMEYE ÇAĞIRIYORUZ

Hak gaspları ve tecride karşı tüm devrimci, demokrat ve ilerici kamuoyunu duyarlı olmaya ve tutsakları sahiplenmeye çağıran TDİ, hak gasplarını başlıklar altında şöyle sıraladı:

SAĞLIK HAKKI İHLALLERİ
Ameliyatların ertelenmesi
Kelepçeli muayene dayatması
Hapishanelerde revirlerin donanımsız olması
İlaçların verilmemesi
Revir olan hapishanelerde doktorların revire gelmemesi
Hastane sevklerinin yapılmaması
Kanser ve hepatit gibi ağır hastalığı olan tutsakların rutin kontrollerinin yapılmaması
Pandemi döneminde diş tedavilerinin yapılmaması
Hasta tutsakların tahliye edilmeyerek ölüme terk edilmesi
Tutsakların rahatsızlıklarını doktora değil gardiyanlara anlatmak zorunda bırakılması
2020 yılında hapishanelerde 60 tutsak çeşitli nedenlerle hayatlarını kaybetti.

İLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
Televizyon kanallarının sınırlı verilmesi
Tutsakların gönderdiği mektupların kaybedilmesi
Tutsaklara gelen mektuplara el konulması
Tutsaklara gelen mektupların çok geç verilmesi
Tutsaklara gelen kolilerin alınmaması
Kurum içi mektuplaşma hakkının engellenmesi
Görüşlerin yasaklanması
Telefon hakkının yasaklanması
Görüş sürelerinin keyfi olarak kısaltılması
Görüşe gidenlerin sayısının 2 ile sınırlandırılması
Gazete ve dergilerin yasaklanması
Kitap alımının yasaklanması
Kantinden alınan radyolara tekrar el konulması
Kürtçe yayınların verilmemesi
Tutsaklara çalışmaları için gerekli olan makalelerin verilmemesi

ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ
İnfaz yasası değişikliğinden sonra denetimli serbestlik hakkının gasp edilmesi
Avukatlar ile yapılan görüşmelerde avukat müvekkil gizliliğinin ihlal edilmesi
İnfazının son dönemini açık hapishanede geçirmesi gereken tutsaklara bu hakkın verilmemesi
Yazılan dilekçelerin ilgili makamlara gönderilmemesi
Hapishane idaresine yazılan dilekçelerin alınmaması veya işleme konmaması
Çıkarılan infaz yasalarından yararlanmak için pişmanlık dilekçesi yazma dayatması
Avukatların savunma hakkında verdikleri notlara el konulması
Devlet görevlilerinin resmi olmayan yollarla tutsaklarla görüşmeleri, tehdit etmeleri
Tutsakların ajanlığa zorlanmaları
Yapılan yeni düzenlemeler hakkında tutsaklara bilgi verilmemesi

BESLENME, HİJYEN ve TEMEL GIDALARA ERİŞİM HAKKI İHLALİ
Çölyak hastalarının glutensiz ekmek taleplerinin karşılanmaması
Yemeklerin yetersiz ve sağlıksız olması
Vegan ve vejetaryen tutsakların yemek taleplerinin karşılanmaması, herkesle aynı yemeği yemeye zorlanmaları
Sağlığından dolayı belirli diyetlerle beslenen tutsakların diyet ihtiyaçlarının karşılanmaması
Suların çamurlu akması
Hastane ve adliyeye giden tutsaklara yemek verilmemesi
Aramalara gelen gardiyanların çöpleri ve yatakları aynı eldivenlerle aramaları

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
Küfür ve hakaret
Mevsimlik giysilerin verilmemesi
Ayakta askeri düzende sayım dayatılması
Disiplin cezaları ile gözdağı verilmesi
Yaşam alanlarının kameralar ile denetlenmesi
Psikolojik baskı
Hücreye koyma
Süngerli odaya koyma
Çıplak arama
Askeri tipte tek model tıraş olmaya zorlama
Tehdit
Hücrelerin basılması, baskınlar sırasında eşyaların dağıtılması
Hastane ve adliye sevklerinde onur kırıcı arama yapılması
Kaba dayak ve işkence yapılması

SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARIN GASPI
Hapishanede yazılan kitapların dışarıya çıkarılmaması
Sohbet, spor ve ortak alanların yasaklanması
Öykü şiir ve karikatürlere el konulması
Kültür sanat dergilerinin tutsaklara verilmemesi
Tredman uygulaması ile iyi halli olmadığı iddia edilen tutsakların sosyal ve kültürel haklardan yararlandırılmaması
Kurslara çıkarılmama
Resim el işi gibi sanat atölyelerine çıkarılmama

PANDEMİYE KARŞI ALINAN ÖNLEMLERİN YETERSİZLİĞİ
Hapishaneye ilk girişte ve hastane adliye gibi hapishane çıkışlarından sonra yapılan karantina uygulamasını fiziksel olarak yetersiz hücrelerde yapma
Karantina adı altında hücre cezası çektirme
Aramalar sırasında gardiyanların maske ve koruyucu siperlik takmaması
Hapishanelerde yeterli temizliğin yapılmaması
Tutsaklara eldiven, maske ve dezenfektan verilmemesi
Yapılan üst aramalarında mesafe ve hijyen kurallarına uyulmaması
Bazı hapishanelerde; kantinlerde satılan maske ve eldivenlerin fahiş fiyatlardan satılması
Gardiyanların sosyal mesafeye uymaması
Kalabalık koğuşlarda yaşanan Kovid vakalarında hastaları ayrı bölümlere taşımama
Açık hapishanelerde kalan hükümlü ve tutuluların kalabalık yemekhanelerde yan yana yemek yemeleri
Koğuş aramalarında çok sayıda gardiyanın koğuşa dolması
Karantina koğuşlarında yeterli havalandırma olanağının olmaması
Karantina koğuşlarında kalanların diğer tutsaklar gibi havalandırmaya çıkarılmaması
Kovid-19 belirtisi gösteren tutsaklara test yapılmaması
Telefon ve ziyaretlere çıkan tutsaklara maske verilmemesi
Su kullanımının kotaya bağlanması, sıcak su saatlerinin çok az olması tutsakların temizlik imkanlarına erişememesi
Hasta, yaşlı ve risk grubundaki tutsaklar için ek önlem alınmaması
Karantina koğuşlarında tutulan tutsakların telefon, ziyaret gibi temel haklardan faydalandırılmaması
Koğuşların çok kalabalık olması, sosyal mesafe kurallarına bu koğuşlarda uyulamaması