Kadınlar dört bir yanda sokaklarda: ‘Em Xwe Diparêzin’

HABER MERKEZİ- 25 Kasım Uluslararası Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü dolayısıyla ülkenin dört bir yanında kadınlar erkek- devlet şiddetine karşı sokaklara çıktı.

VAN

Özgür Kadın Hareketi’nin (TJA), düzenlemek istediği yürüyüşe “eylem ve etkinlik” yasağı gerekçe gösterilerek izin verilmedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Sözcüsü Ebru Günay, Muş Milletvekili Şevin Coşkun ve çevre illerden gelenlerin de aralarında bulunduğu çok sayıda kadın HDP İpekyolu İlçe Örgütü binası önünde bir araya gelerek, yürümek istedi. Sabahın erken saatlerinde parti binasını zırhlı araçlarla ablukaya alan çok sayıda polis, yürüyüşe engel oldu. Bunun üzerine HDP’li Günay ve Coşkun ile polisler arasından uzun bir süre tartışma yaşandı. Kadınlar, “Erkek vuruyor devlet koruyor”, “Jin, jiyan, azadî” sloganlarıyla polislere tepki gösterdi.

‘ELİ SOPALI ERKEKTEN, ÜNİFORMALI ERKEK DEVLETTEN KORKMUYORUZ’

Bir süre sonra HDP önünde açıklama yapıldı. “Erkek-devlet şiddetine karşı mücadeledeyiz” ve “Şiddete karşı direniş savunmanı kuşan” pankartlarının açıldığı eylemde ilk olarak yerine kayyum atanan Muradiye Belediye Eşbaşkanı Leyla Balkan konuştu. “Kadın düşmanı politikalara boyun eğmeyeceğiz” diyen Balkan, “Eli sopalı erkekten, eli coplu, postallı, üniformalı erkek devletten korkmuyoruz. Bu tarihsel duruşumuzla onur duyuyoruz. Onurluyuz, diz çökmedik, gururluyuz. Erkek egemen zihniyetten, onun ürünü devletten ve kadını tanımayan kanunlarından korkmuyoruz, itaat etmiyoruz, geri adım atmayacağız” şeklinde konuştu.

GÜNAY: İSYANIMIZ KAPALI SALONLARA SIĞMAYACAK, SOKAKLARA TAŞACAK

Ardından ise HDP Sözcüsü Ebru Günay konuştu. 25 Kasım’da da iktidarın kadın düşmanı politikaları ile yüz yüze kaldıklarını söyleyen Günay, yürüyüşlerinin engellenmesini kınadı. Günay, “Bizim özgürlük yürüyüşümüz, isyanımız, kadın mücadelesindeki ısrarımız iktidarın ve Van Valiliğinin engellemelerine boyun eğecek bir isyan ve özgürlük talebi değildir. Bizim özgürlük talebimiz, isyan talebimiz, bulunduğumuz her yerde, evde, işte, okulda; her yerde büyüyecektir. Evlere, kapalı alanlara sığmayacak, sokaklara taşacaktır” dedi.

Bulundukları yerlerde mücadeleyi büyüteceklerini ifade eden Günay, “Erkek şiddetine, erkek devlet şiddetine karşı bulunduğumuz her yerde mücadele edeceğiz. Kendimizi savunmaya devam edeceğiz. Sokakta, evde, iş yerinde, isyanımız ‘Em Xwe Diparêzin’ diye büyüyecek, ‘jin, jiyan, azadî’ diye büyüyecek ve yarınlara devam edecektir” şeklinde konuştu.

‘ASLA İTAAT ETMEYECEĞİZ, GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ’

AKP-MHP faşist iktidarının kadın ve Kürt düşmanı olduğunu vurgulayan Günay, şöyle devam etti: “AKP-MHP faşist iktidarı evine ekmek götüremeyen yoksul emekçinin, işçinin düşmanıdır. Kadın düşmanlığını; her gün binbir emekle mücadele ederek, direnişle kazandığımız, kadın kazanımlarına el uzatarak, onları bizden çalarak yapmaya çalışıyor. Ama biz kadınlar asla buna izin vermeyeceğiz, itaat etmeyeceğiz, geri adım atmayacağız.

Dünyanya kadın hareketinin binbir emekle kazandığı İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddete karşı en büyük hukuki güvencemizdir ve bu güvencemizden asla taviz vermeyeceğiz. Ne eşbaşkanlık çizgisinden ne İstanbul Sözleşmesi’nden ne nafaka hakkımızdan asla geri adım atmayacağız. Haklarımızı, kazanımlarımızı, kadın direnişimizi her yerde korumaya devam edeceğiz”

Musa Ohan’ın sokakta dolaşmasına izin veren, Gülistan’ın faillerini bulmayan, Pınar Gültekin’in faillerini koruyan iktidarın, tüm kadıların yaşamalarını tehliyekeye attığına işaret eden Günay, sözlerini, “Bizler asla bir kişi daha eksilmeyeceğiz. Her yerde kendimiz korumaya ve ‘jin, jiyan, azadî’ sesini yükseltmeye devam edeceğiz” diyerek tamamladı.

URFA

Urfa Kadın Platformu, Ahmet Bahcıvan İş Merkezi önünde açıklama yaptı.

“İstanbul sözleşmesi yaşatır haklarımızdan ve yaşamımızda vazgeçmiyoruz” pankartının açıldığı eylemde, “Jin jiyane jiyanê nekuje” , “Koruma aklama yargıla” , “Boşanmayı değil cinayeti engelle” ve “Öldüren sevgiye hayır” dövizleri taşındı.

Açıklama yapan Selma Ateş, kadınlar olakak sokakları terk etmeyeceklerini belirtti, mücadele ve dayanışmayı her yerde büyüteceklerini söyledi.

Eylem, “Jin jiyan azadî” sloganının atılmasının ardından sona erdi.

DERSİM

Dersim Kadın Platformu üyeleri, “Erkek devlet şiddetine karşı mücadeledeyiz” şiarıyla Seyit Rıza Meydanı’nda toplandı. Eyleme, aylardır kayıp olan Gülistan Doku’nun ablası Aygül Doku da katıldı.

“Şiddet her yerde, çözüm örgütlü mücadelede” pankartını açan kadınlar, “Erkek vuruyor, devlet koruyor”, “Gülistan Doku nerede?”, “İstanbul Sözleşmesi uygulansın” dövizleri taşıdı. Kadınlar, “Jin jîyan azadî”, “Yaşasın kadın dayanışması” sloganlarını attı.

Açıklama yapan Fatoş Taşkale, kadınların, dünyanın her yerinde fiziksel, psikolojik, ekonomik şiddete maruz kaldığını söyledi. Taşkale, “Her güne yeni bir ölüm, şiddet, taciz ya da tecavüz olayı ile uyanır olduk. Kadınlar lehine imzalanan ulusal ve uluslararası sözleşmelere uyulmadığı gibi, cezasızlık ve haksız tahrik indirimi gibi cezai uygulamalar, kadına yönelik her türlü şiddet taciz tecavüzde erkekleri güçlendiriyor, teşvik ediyor, koruyor. Son bir yılda platformumuza yapılan başvurular ve taşınan olaylar bile tablonun ne kadar ağır olduğunun bir göstergesi durumundadır. Bizler tek bir kız kardeşimizi yalnız bırakmamak için bu mücadeleyi büyütmeye devam edeceğiz” dedi.

AYGÜL DOKU: BUNLARI YAŞATANLAR CEZALANDIRILACAK

326 gündür kayıp olan Munzur Üniversitesi öğrencisi Gülistan Doku’nun ablası Aygül Doku ise, kardeşinin kaybolmasından sorumlu olan herkesin er geç hesap vereceğini söyledi.

Yetkililerin ilk günden beri açıklama yapmamaları için baskı uyguladıklarını açıklayan Doku, “Bir kadın cinayeti 47 yıl sonra ortaya çıktı. Engin Yücel şunu zannetmesin. Bana bu saatten sonra durmak, nefes almak yok. Onlara da olmayacak. Gülistan Doku’yu bulacağım ve bize bunları çektirenler cezalandırılacak” şeklinde konuştu.

ADIYAMAN

Adıyaman İl Kadın Platformu, Demokrasi Parkı’nda açıklama yaptı. Açıklamada “Yasta değil isyandayız” pankartı açan kadınlar, “Jin jiyan azadî”  ve “Korona değil erkek şiddeti öldürür” dövizlerinin yanı sıra, katledilen kadınların fotoğraflarını taşıdı. Basın metnini Avukat Aysu Avcı okudu. Açıklama “Jin Jiyan Azadî / kadın yaşam özgürlük” sloganı eşliğinde son buldu.

ŞIRNAK

Şırnak’ta kadınlar TJA’nın çağrısı ile HDP il binasının önünde mor zincir eylemi yaptı.

Eyleme, HDP Kadın Meclisi, Barış Anneleri Meclisi, HDP il ve ilçe örgütlerinin yanı sıra çok sayıda kadın katıldı. Katledilen kadınların fotoğraflarının taşındığı eylemde açıklama yapan TJA aktivisti Zozan Aksu, iktidarın kadın düşmanı politikalara boyun eğmeyeceklerini belirtti. Aksu, “Eli sopalı erkekten, eli coplu postallı, üniformalı erkek devletten korkmuyoruz. Tıpkı yoldaş kılıfına bürünen erkek gibi af etmeyeceğiz. İşgal etmedik onurluyuz, diz çökmedik gururluyuz, erkek egemen zihniyetten onun ürünü devletten ve kadını tanımayan kanunlarından korkmuyoruz, itaat etmiyoruz, geri adım atmayacağız. TJA olarak dünya, Türkiye ve Kürdistanlı kadınları 25 Kasım’da, yaşam da bizim, meydanlar da deyip akın akın kadınları özgürlük alanlarına adeta uçmaya davet ediyoruz” dedi. Açıklamanın ardından katledilen kadınların hikayeleri okundu.

HAKKARİ

HDP İl Örgütü binası önünde, “Em xwe li hemberî zordestîya mêran diparêzin (Erkek şiddetine karşı kendimizi savunuyoruz)” pankartıyla eylem yapan kadınlar, mor ve beyaz balonlar taşıdı.

HDP İl Eşbakanı Sipan Turan, “Kadın kazanımlarına yapılan saldırılar hız kesmeden devam etmektedir. İktidar yakın bir zamanda kadını şiddete karşı koruyan 6284 kanunu ve İstanbul Sözleşmesini hedef almıştır. Bu kazanımları hedef alan söylemlere karşı Türkiye’den Kürdistan’a her reaksiyondaki kadınların kararlı ve örgütlü mücadeleleri sokaklara yansımıştır” şeklinde konuştu.

MARDİN

TJA ve HDP Kadın Meclisi, Kızıltepe’de yürüyüş yaptı. Mehmet Sincar Parkı’nda toplanan kadınların çevresi polis tarafından sarıldı. Mardin Valiliği’nin “eylem etkinlik yasağı” kararı gerekçesi ile yürüyüşe izin verilmeyeceği belirtildi. Yapılan görüşmelerin ardından DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz ile HDP milletvekilleri Pero Dündar ve Ayşe Sürücü’nün de aralarında olduğu kadınlar, gruplar halinde HDP İlçe Örgütü’nün önüne yürüdü. Polis, “Jin jiyan azadî” sloganıyla yürüyen kadınları, sık sık engellenmeye çalıştı ama başaramadı.

HDP Kızıltepe İlçe Örgütü’nün önüne gelen kitle, pankart ve dövizler açtı. Polis bu kez bu gerekçe ile eylemi engellemek istedi. Kadınların kararlı duruşu üzerine polis geri çekildi.

Burada açıklama yapan DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, polis engelini kınadı, “Engelemek istediler çünkü biliyorlar ki; kadınların sesi yükseldiğinde toplum özgürleşecek. Onlara alanlar dar olacak” dedi.

Aydeniz, her gün kadın cinayetlerinin yaşandığı bir ülkede hükümetin “reform, özgürlük ve hukuktan” bahsettiğini dile getirdi. Aydeniz, “Bir yerde her gün baskı oluyorsa, her gün kadın cinayetleri oluyorsa, her gün gözaltı ve tutuklamalar oluyorsa işte o iktidarın bitmişliğinin, demokrasiden bahsedemediğinin sonucu olduğunu biliyoruz” dedi.

BAKAN SOYLU’YA YANIT

Aydeniz, “kadın cinayetlerinin azaldığı” iddiasında bulunan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya “AKP’li Vekil Şirin Ünal’ın evinde onun silahıyla öldürülen Nadira Kadirova’nın yaşadıkları ortada. Yine Gülistan Doku’nun faili olan kişilerin nasıl kaçırıldığı ve onlara ceza verilmesi yerine ablasına ceza verilmesi ortada iken, kadın katliamı yapanların ‘bir gün tutuklanacağımı asla düşünmemiştim’ sözleri ortada iken aslında nereden güç aldıklarını gösteriyor” şeklinde yanıt verdi.

Aydeniz, kadına yönelik şiddet ve cinayetlerin politik olduğu ve devlet eliyle yürütüldüğünün en bariz örneğinin İpek Er’in katili Musa Orhan’ın korunmasında olduğunu vurgulayarak, “Hiç kimsenin kaderimizi belirlemesine izin vermeyeceğiz. Çünkü kadınlar kendilerine yeterler. Bugün dünyanın her yerinde direnen bütün kadınlara bin selam olsun” dedi.

Açıklama “Jin Jiyan Azadî”, “Kadına uzanan eller kırılsın” ve “Em xwe diparêzin” sloganlarının ardından sona erdi.

BATMAN

DTK Eşbaşkanı Leyla Güven, HDP milletvekilleri Feleknas Uca, Nuran İmir, görevden alınarak yerine kayyum atanan Batman Belediye Eşbaşkanı Songül Korkmaz’ı da aralarında olduğu kadınlar Gülistan Caddesi’nde toplandı.

Yöresel kıyafetler giyen kadınlar, “Susmak yok direnişin kendisiyiz”, “Ne rojek tene, her roj berxwedane”, “Ji çanda tecavuze re na”, “Jin azad nebe civak azad nabe”, “Biji berxwedana jinan”, “Güçlü kadın şiddetsiz yaşam”, “Kadın cinayetleri politiktir”, “Korona değil erkek öldürüyor” ve “Bir gün değil her gün direniş” yazılı dövizler taşıdı. “Dünya yerinden oynar kadınlar özgür olsa”, “Jin jiyan azadi”, ” biji berxwedana jinan”, “Kadın cinayetleri politiktir”, “Jin şer naxwazin aşitiyê dixwazin” ve “İnadına isyan, inadına isyan inadına özgürlük”  sloganlarını attı.

HDP il binası ile eylemin başladığı Gülistan Caddesi’ni ablukaya alan polis, pandemi gerekçesiyle yürüyüşe izin vermedi. Kadınlar bunun üzerine cadde boyunca zincir oluşturdu. Kadınlar, alkışlar eşliğinde şarkılar söyleyip zılgıt çekti.

Burada konuşan DTK Eşbaşkanı Leyla Güven, kadına yönelik şiddete son demek için alanlara çıktıklarını belirterek, engellemeyi kınadı. Güven, “Elinizi kadınlardan çekin. Kadınlara işkence etmekten vazgeçin. Taciz tecavüz kültürünü artık istemiyoruz. Bu yaklaşımınız karşısında isyan ediyoruz. Asla kabul etmeyeceğiz” dedi.

Ardında konuşan HDP Milletvekili Feleknas Uca, Mirabal Kardeşler’den Sêvêlere kadar direnen tüm kadınları hatırlattı, kadınların hiç bir koşulda alanları sokakları terk etmediklerini söyledi.

HDP Milletvekili Nuran İmir de, “Eğer hedefiniz dilimize yönelik düşmanlıksa bizde Miraballer, Clara Zetkin, Leyla Qasimlar gibi direneceğiz. Biz erkek zihniyeti karşı diz çökmeyeceğiz. Eğer kadın yaşamsa, kadın kendini ülkesini, dilini kültürü koruyacaktır” dedi. (MA)