HABER MERKEZİ- Suriye’de Esad rejimi ile Kürtler arasındaki görüşmeler başladı. Rejim temsilcileri Demokratik Suriye Meclisi’ne (DSM) ‘çözüme’ dair planlarını ve taleplerini sundu.
Suriye’nin başkent Şam’da Demokratik Suriye Meclisi ile Suriyeli yetkililer arasında başlayan müzakerelerin ilk aşamasının sona erdiği, rejim heyetinin ilk toplantıda DSM’ye anlaşma maddelerini sunduğu bildirildi. Tarafların Suriye’nin bundan böyle mevcut yönetim formu ile devam etmesinin imkansız olduğu, ademi merkeziyetçi bir devlet modelinin gerekli olduğu konusunda hemfikir oldukları vurgulandı.
DSM heyetinin toplantıda rejimin taleplerine karşı herhangi bir değerlendirme yapmadığı, ancak kimi konuların detaylandırılmasını istediği bildirildi. Bir sonraki toplantıya MSD heyetinin kendi talepleri ile katılması ve ardından müzakerelere geçilmesi bekleniyor. Sonraki aşamanın konusu olacak ve detay gerektiren teknik konuların aydınlatılması için ortak komiteler kurulması da kararlaştırıldı.
DSM heyeti ziyaretin ardından yaptığı ilk açıklamada, ‘merkezi olmayan ve demokratik bir Suriye için yol haritasının oluşturulması amacıyla tüm alanlarda komitelerin oluşturulmasının kararlaştırıldığına’ dikkat çekti.
Toplantıya katılan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkilinin IMPNews’e verdiği bilgiye göre; rejimin taleplerini içeren 12 maddeden, Kürt yönetiminin federasyon şeklinde muhatap alınacağı anlaşılıyor.
Suriye heyetinin Şam’da başlayan müzakerelerin ilk toplantısına sunduğu talep ve çözüm planının maddeleri şöyle:
“1- Rakka ve Deyr ez Zor’un devlete tesliminde sorun çıkarılmayacak.
2- Fırat Barajı’nın normal koşullarda elektrik üretmesi için gerekli tüm girişimleri devlet üstlenecek ve ihtiyaç olan her alana bu enerjiden aktarım yapılacak.
3- Temel yeraltı servetleri doğrudan Suriye devletinin denetiminde olacak.
Kürt Yönetimi bunların çıkarılması ve işletmesini merkezi hükümetle uyum içinde yapacak. Yabancı bir şirketle çalışılacaksa, bu bildirilecek. Keza merkezi hükümette Kürt vekilleri ve bakanları olacak. Suriye’nin ulusal şirketleri bunu yapacak kapasitede ise onlar yapacak, değilse verilecek şirketler ortak belirlenecek. Bu özellikle petrol, gaz ve altın için gereklidir. Alınacak paylar anayasanın ticari ve mali aktarım maddelerinde yazılıdır.
4- Devlet kurumlarında ve sınırlarda Suriye bayrağı esas alınacak, başka bir simge kullanılmayacak.
5- Kuzey Cephesi açılırsa Kürt askeri yapılanmalarının bu cepheye katılımı Suriye Ordusu komutasında sağlanacak.
6- Dış güçlerle kurulan ilişkiler aşamalı olarak terk edilecek. İhtiyaç ve gereksinimlerin karşılanmasında devlet bu rolü üstlenecek.
7- Fırat’ın doğusundan batısına devletin denetlediği alanlara her türden zirai ürünün normal koşullardaki mübadelesinin engelleri kaldırılacak.
8- Devlet buğday ve pamuk ürünü üzerine karaborsadan daha yüksek bir fiyatla satın alacak anında ödeme yapılacak. Kürtistan’da ekilen tüm ürünler, Kürt ve Suriyeli yetkililerin belirleyeceği en yüksek fiyat uygulamasıyla rejim tarafından satın alınacak ve ödemeler peşin olarak nakit yapılacaktır.
9- IŞİD tehlikesine karşı tam bir dayanışma içinde mücadeleye devam edilecek.
10- Eskiden olduğu gibi Suriye askerleri esir alınmadan kıtalarına iade edilecek, Suriye yargısından aranmayan hiç bir Kürt militanı tutuklanmayacak, devletin istediği isimler yetkili Kürt askeri kuruluşlarına bildirilecek. Daha önce ve iç savaş sırasında hakkında tutuklama kararı bulunan hiç bir Kürt tutuklanmayacak, tutuklanma kararları kaldırılacak. Adi suçlardan arananların listeleri ise Kürt Asayişi’ne verilecek.
11- Yeniden yazılacak anayasada Kürt sorununun nasıl bir yer alacağına ilişkin bu diyaloglardan çıkacak kararlar esas alınacak.
12- Kürt askeri yapılanmalarının geleceği üzerine tartışma sürecek.
Kaynak: ETHA
