Kurye Hakları Derneği, kuryelikle ilgili tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri raporu yayımladı.
Kuryelerin sorunlarını araştırmak, tespit etmek, raporlaştırmak ve farkındalık yaratmak için kurulan Kurye Hakları Derneği, moto kuryelerin yaşadığı sorunlarına dair bir rapor yayımlayarak dernek, federasyon, sendika, komite ve birliklerin üye profillerini, kurumsal yapılarını ve işleyişlerini, kuryelerden hangi konularda başvurular aldıklarını ve destek mekanizmalarının olup olmadığını, ne tür çalışmalarda bulunduklarını tespit etmek için bir saha araştırması gerçekleştirdi.
Araştırma kapsamında kurye örgütlenmelerinin faaliyetlerinin ne kadar kuryeye ulaştığı, kuryelerle ve sorunlarıyla ilişki kurma biçimleri, moto kuryelerin sorunlarını nasıl yorumladıkları ve hangi sorunları daha aciliyetli gördükleri esnaf kuryelik ile ilgili düşünce ve önerileri, kendi aralarında ve ilgili kurumlarla iş birliği yapma deneyimleri, geleceğe dair planları ve çözüm önerileri bir araya getirildi.
RAPORA DAİR
Kurya Hakları Derneği, raporun içeriğine dair şunları belirtti;
“Araştırmamızda yasal olarak kurulmuş, tüzel kişilikleri olan, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nde ve E-Devlet sisteminde kaydı bulunan dernek, federasyon, konfederasyon, sendikalar ile böyle bir kaydı olmasa da çalışmalarının belli bir sürekliliği olan, temsilcileri bulunan ve de sosyal medya mecralarını düzenli kullanan dayanışma ağı, birlik ve komite gibi örgütlenmeleri esas aldık. Araştırmamız devam ederken yasal kuruluş sürecini tamamlamamış örgütlenmeleri görüşme planımıza dahil edemedik.
“Türkiye’de 8’i federasyon, 1’i konfederasyon ve 15’i ilçe düzeyinde olmak üzere 69 kurye derneği; 3’ü işçi konfederasyonlarına bağlı 6 taşıma ve hizmet sendikası; 1 Esnaf Kurye Odası ve dayanışma ağı, birlik ve komite adları altında örgütlenen 3 oluşumla birlikte toplam 79 kurye örgütlenmesi bulunmaktadır.
“Görüştüğümüz kurumları, kuruluş yılları, etkinlik düzeyleri, üye sayıları, bulundukları şehir ve coğrafi bölge gibi faktörler göz önüne alınarak örgütlenmelerin çeşitliliğini yansıtacak şekilde belirledik. Bu kapsamda Türkiye’de 41. 502. 958 kişinin yaşadığı 14 şehirde faaliyet gösteren toplam 25 dernek, federasyon, konfederasyon, sendika, komite, birlik ve dayanışma ağı seçilmiş, bu yapıların temsilcileri ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir.”
ESNAF-KURYELİK NASIL İŞLİYOR?
2022 moto kurye ölümleri raporunda 58 moto kuryenin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği belirtildi. Sayısı on milyonları bulan ve her geçen gün artan online siparişleri dağıtma görevi kuryelere düşerken artan kurye ihtiyacı karşısında patronların işçi maliyetini ortadan kaldırmak ve sisteme düşen milyonlarca siparişi müşteriye “en hızlı biçimde” dağıtmak için çok sayıda moto kuryeye şahıs şirketi kurdurarak paket başı ücret karşılığında sözleşmeler imzalattığı vurgulandı.
“ESNAF-KURYE İLE SGK’LI, BORDROLU KURYE AYNI HAKLARA SAHİP OLMALI”
İstanbul Kuryeler Federasyonu Başkanı Erhan Güven esnaf-kuryeliğe dair şunları söyledi:
“Esnaf-kuryeliğin ilk zamanlarında çok arkadaşımız perişan oldu, şimdi öyle değil. Verilen tepkilerin ardından düzenlemeler geldi. Bundan sonra yapılması gereken şu: Esnaf-kurye ile SGK’lı, bordrolu kuryenin aynı haklara sahip olması. Firmalar bordrolu çalışanın SGK’sını yatırdığı gibi esnaf-kuryenin Bağkur’unu da kendisi yatırsa ya da onun hak edişinden keserek yatırsa bile daha iyi.”
ESNAF-KURYELİK KALDIRILMALI
Nakliyat-İş Başkanı Ali Rıza Küçükosmanoğlu, esnaf-kuryeliğin yasaklanması gerektiğini söyleyerek şunları ekledi:
Esnaf-kuryelik, işçi sınıfının yüzyıllardır kazandığı hakların dışında bir düzen dayatıyor kuryelere. İşsizliğin, açlığın getirisi olarak çekici görünen bu sistem, aslında birçok sorun çıkarıyor. Bugününü düşünmek zorunda olan esnaf-kurye, sigortasını düşükten yatırmaya çalışıyor ve bu yüzden emekli maaşının düşük olacağını öngöremeyebiliyor, görse de bugün daha fazla kazanabilmek için görmezden geliyor. Sistem moto kuryeyi buna zorluyor
Kamu kurumlarından ve patronlardan beklentilere, mobbing ve angaryaya, hız baskısının kuralsızlık ve ölüm getirdiğine değinen kapsamlı raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
(HABER MERKEZİ)
