HABER MERKEZİ- Koronavirüs salgınının hapishanelerde de can kaybına neden olması üzerine insan hakları örgütleri ve demokratik kitle örgütleri açıklama yaptı.
11 insan hakları örgütü birçok hapishanede salgına karşı yeterli önlemlerin alınmaması, gerekli temizlik malzemelerinin verilmemesi, revire çıkma konusunda ciddi sorunlar yaşanmasının yanı sıra kurum personellerinin gerekli önlemleri almada yetersiz kalması ve hastane sevklerinin durma noktasına gelmesinin salgın riskini arttırdığı gibi hasta mahpusların yaşam hakkını da riske attığı vurgulandı. Ağır hasta mahpuslar başta olmak üzere tüm risk grubundaki mahpuslara yönelik acil bir eylem planı yapılması ve hızla hayata geçirilmesini gerekliliğine dikkat çeken kurumlar, bu konudaki önerilerini sıraladı.
“Hasta mahpuslar için korona virüs salgınına karşı yapılması gerekenler” başlığın ile paylaşılan bildiride şunlar kaydedildi: “Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 dünyayı etkisi altına aldığı gibi insan yaşamını oldukça etkilemiş ve tüm dünyada yaklaşık olarak 300 bin kişinin hayatının kaybetmesine sebep olmuştur. Türkiye’de ise 11 Mart’ta ilk vakanın görüldüğü tarihten itibaren, 56 gün içerisinde 129.491 vaka ve 3.520 kişinin ölümüne sebep olmuştur. Bunun üzerine başta Hükümet olmak üzere pek çok kamu ve özel kurum virüs salgınına karşı önlemler almaya başlamıştır. Hapishaneler ise salgında en çok önlem alınması gereken yerler olarak karşımıza çıkmaktadır.
KAYGILAR ARTTI
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Buca Hapishanesi’nde bir mahpusun testinin pozitif çıktığını ve 62 mahpusta hastalık belirtisinin olduğu açıklamasından sonra bu kaygı daha da artmıştır. Konya E Tipi hapishanesinde 55 tutuklu ve hükümlü Covid-19 virüsüne yakalandıkları gerekçesiyle hastaneye sevk edildikleri Konya Cumhuriyet Başsavcısı Ramazan Solmaz tarafından açıklanmıştır. Bunun yanında pek çok sivil toplum örgütü, hapishanelerde çalışan aile hekimleri, infaz koruma memurları ve mahpusların hastalandığına dair açıklamalar yapmıştır.
BAKANLIKTAN HALA TATMİN EDİCİ AÇIKLAMA YAPILMADI
Adalet Bakanlığı’nın 13 Nisan 2020 tarihli açıklamasına göre, korona virüse bağlı olarak 3 mahpus yaşamını yitirmiş, açık hapishanelerde bulunan 17 mahpus ve 79 hapishane personelinin de testi pozitif çıkmış ve 28 Nisanda yapılan açıklamada 120 mahpusa COVID- 19 tanısı konduğu belirtilmiştir. Tanı konan tüm mahpusların hastanelerde tedavi altında olduğu da aynı açıklamada ifade edilmiştir. Adalet Bakanlığı tarafından şu ana kadar Türkiye hapishanelerinde toplam kaç test yapıldığına alınan önlemlere ve salgın süreciyle ilgili yapılan çalışmaların neler olduğuna dair ise kamuoyunu tatmin edecek yeterlilikte bir açıklama yapılmamıştır.
YAŞAM HAKLARI RİSK ALTINDA
Hapishanelerde kapasitenin üzerinde mahpus bulunması sosyal mesafe kuralını uygulamayı imkânsız kılar. Bunun yanında birçok hapishanede COVID-19 için yeterli önlemlerin alınmadığı, gerekli temizlik malzemelerinin verilmediği, revire çıkma konusunda ciddi sorunlar yaşandığı, kurum personelinin gerekli önlemleri almada yetersiz kaldığı, hastane sevklerinin durma noktasına geldiği şikayetleri sivil toplum kuruluşlarına ve basına iletilmiştir. Bu durum salgın riskini arttırdığı gibi hasta mahpusların yaşam hakkını da riske atmaktadır.
Hasta ve ağır hasta mahpuslar, özel gereksinimleri bulunan mahpuslar, çocuklar, hamile kadınlar ve engelli mahpuslar pandemi sürecinde ağır risk altındadırlar. Aşağıda ismi ve imzası bulunan kurum ve örgütler olarak ağır hasta mahpuslar başta olmak üzere tüm risk grubundaki mahpuslara yönelik acil bir eylem planı yapılması ve hızla hayata geçirilmesinin gerekliliğini ifade etmek isteriz.
3.yargı paketi olarak yasalaşan infaz düzenlemesi ile birlikte salgın süresince hasta mahpuslar için herhangi bir iyileştirici düzenleme yapılmamış, sağlık meslek örgütlerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve demokratik kitle örgütlerinin görüşleri dikkate alınmamıştır. Biz aşağıda imzası bulunan sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri ve meslek odaları olarak pandemi süreci boyunca hapishanelere yaşanan bu sorunlar ve çözüm önerileri konusundaki görüşlerimizi düzenli olarak ve ısrarla açıklamaya devam edeceğiz.
Özgürlüklerinden mahrum bırakılmış ağır hasta mahpuslar ile özel gereksinimleri bulunan ve risk altında olan mahpuslar için aşağıda belirttiğimiz hususlar acil olarak hayata geçirilmelidir.
– Türkiye’deki tüm hapishanelerde ortak önleyici ve koruyucu uygulamaların yapılması ve bu uygulamaların denetime açılması,
– Henüz yargılaması süren ve cezası kesinleşmemiş temyiz-istinaf aşamasında olan mahpusların hemen tahliye edilmesi,
– Önleyici tedbirlere öncelik vererek, salgın süresince askıya alınan revir ve hastane sevklerinin bir an önce işlevli hale getirilmesi için gerekli adımların atılması,
– Ağır hasta, kronik rahatsızlığı bulunan ve tek başına yaşamını idame ettiremeyecek durumda olan mahpuslar için acil bir şekilde infaz ertelemesine gidilerek tahliye edilmeleri,
– Son ve en önemli olarak da, kamuoyunda 16. Madde olarak bilinen, Ceza İnfaz Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 42. Maddesi’ne göre akıl hastası, ağır hastalığı olan, engelli ve hamile ya da doğum yapan mahpusların hastalık nedeni ile hapis cezasının infazının ertelenmesine gidilmesinin6 salgın sürecini en az vaka ve kayıp ile bitirmeyi kolaylaştıracağı akılda bulundurularak, 42. Maddenin bu süreçte daha hızlı yürürlüğe girebilmesi için hastalık raporlarında Adli Tıp Kurumu’nun onaylama zorunluluğu kaldırılarak Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ile Üniversite hastanelerine de onaylama yetkisinin verilmesi acil bir gerekliliktir.”
Metne imza atan 11 örgüt şöyle: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi, İstanbul Diş Hekimleri Odası, İstanbul SES Şubeleri, İstanbul Tabip Odası, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Toplum Hukuk Araştırmaları Vakfı, Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı.
